یادداشت «احمد محمد اسماعیلی» در مورد فیلم سینمایی کوپال
(هفته نامهی جهان سینما / شمارهی 465 / نیمه دوم بهمن 1395)
یک: فیلم کوپال حداقل به خاطر ساختار و محتوا فیلم متفاوتی در میان تولیدات امسال سینمای ایران و در کلیت در تاریخ سینمای ایران است و این سوای سایر مسائل فیلم می تواند برایش یک دست آورد تلقی شود. در سینمایی که فیلم ها اغلب شبیه هم شده اند و تعدادی آدم فقیر و بیچیز و بیاعصاب در کنار هم با عصبانیت و ناراحتی و دعوا بر سر موضوعی یقه هم را می گیرند، یک نکته متفاوت محسوب می شود.
دو: تجربه نشان داد اگر دوربین را درست و هدفمند از تهران خارج کنیم و برویم به جاهای دیگر ایران – که جای زیبا و متفاوت هم کم ندارد – حداقل میتوانیم برای مخاطبان پنجره زیبای بصری را باز کنیم. البته تجربه استفاده نادرست از لوکیشن و بضاعت های شهرستان ها باعث شده بود فیلمهایی که در شهرستان تولید میشوند اغلب آثار قابل قبول و خوبی نباشند. اما دو تجربه «خانه» و «کوپال» تا حدی نشان داد اگر کمی با فکر بهتر به سراغ این موضوع برویم می توانیم به نتایج خوبی هم برسیم.
سه: فیلم کوپال فیلم موقعیت و شخصیت محور است. فیلم یک لوکیشن محوری دارد. خانهای ویلایی و شیک در منطقه ییلاقی و خارج از شهر سبزوار. تلاش کاظم ملایی برای تبدیل خانه به عنوان ضلع دوم شکل دهنده درام به همراه دکتر احمد کوپال تجربه جذاب و دلنشینی است و البته در سینمای دنیا در ژانرهای مختلف از خانه چنین استفادههایی شده است. در فیلم تریلر سگ های پوشالی خانه تبدیل به دژ مقاومت در برابر هجوم بیگانگان و یا در اتاق وحشت تبدیل به مکانی برای مبارزه میان مرگ و زندگی می شود و دیوید فینچر استفادههای خلاقهای از این موقعیت انجام میدهد و اصولا عنصر خانه در ژانر وحشت خوب جواب میدهد. نمونه متعالی و کاملش فیلم درخشش کوبریک است و نمونه تجاریاش مجموعه فیلمهای جیغ.
خانه در کوپال جزیره تنهایی دکتر احمد کوپال است که قدرت ارتباطگیری با سایرین را ندارد و به همین دلیل خانه از هر چیزی به همراه شکار و حیوانات برایش ارزشمندتر است. شروع فیلم یک روز مانده به عید است و دکتر کوپال مشغول دیزاین و اضافه کردن دکوراسیون جدید به خانه است و با ورود کلیدسازی مخاطب متوجه سالن مخفی با در غیر قابل نفوذی می شود که در سکانس های بعد موتور درام را استارت می زند. خانهای که میتواند در عین مکان امن بودن برای کوپال برایش در حکم زندان و یا محلی برای محبوس شدن و مرگ باشد و همچنین استارت آغاز تحول و نوعی دیگر زندگی کردن. چیدمان و طراحی فضای خانه به زیبایی و ارتباط بهتر مخاطب با فیلم کمک میکند و البته تا حدی حفرههای نبود یک فیلم نامه کامل را پوشش می دهد.
چهار: شخصیت محوری فیلم دکتر احمد کوپال است و در سینمای ایران با توجه به شغلش کاراکتر متفاوتی به نظر می رسد. آدمی که عاشق خوردن است و به شکل تدریجی با شخصیتش آشنا می شویم. مرد پولدار و سرشناسی که جوایز بینالمللی زیادی به دست آورده است و در ضمن آدم خودخواه و تنهایی است که قدرت ارتباطگیری با اطرافیانش را ندارد. فیروزه زن او از خودخواهیهایش و توجه به شکار و غیره او را ترک کرده و حتی دعوت شب عید خواهرش را نمیپذیرد. شخصیتی که مرگ تنها پسرش باعث شده بی رحمانه حیوانات و پرندگان را شکار کند.
پنج: یکی از نقاط قوت فیلم موسیقی جذاب فیلم است که به درآمدن حس و حال صحنه ها کمک میکند. در کنار موسیقی شیوه فیلم برداری فیلم هم موثر نشان میدهد. فیلم برداری با چند دوربین که با فرمت دوربین مدار بسته درون خانه احمد کوپال به همراه دوربین گوپرو بسته شده بر سگ واقعی در هم آمیختگی تصویری جذابی را به وجود آورده است و به همراه حرکت سگ نوعی سیال و شناور بودن را در این لحظات به وجود می آورد و این مسائل همه از امتیازهای فیلم کوپال محسوب می شود.
منبع: هفته نامهی جهان سینما / شمارهی 465 / نیمه دوم بهمن 1395)