تغذیه سگ ها
در ابتدا، در نظر داشته باشید غذاهايي كه از يخچال خارج شده و سرد هستند را نبايد بلافاصله به حیوان بدهيد ؛ چون اين كار باعث مي‌شود كه دستگاه گوارش سگ مقداري از حرارت بدن را براي گرم كردن آن مصرف كند كه اين عمل با هضم غذايش منافات دارد .
غلات :
اين قسمت شامل موادي همچون آرد گندم ، برنج ، جوي دوسر ، ارزن و … است كه بايستي بصورت پخته و يا بو داده مصرف شوند . بهتر است كه غلات را با پوستشان به مصرف سگ برسانيد زيرا در غير اينصورت ويتامينهايي كه در پوست غلات موجود است از بين خواهد رفت . توجه كنيد كه آنها را خوب كوبيده و همراه با انواع سبزيجات پخته ، مخلوط كرده و براي غذاي سگتان مصرف كنيد .
گوشت :
گوشت اكثر حيوانات علفخوار از قبيل گاو ، گوسفند ، به ويژه دل ، كليه و شکمبه بسيار مفيد و مغذي است . تغذيه با ماهي تازه ، در صورتيكه حاوي استخوانهاي تيز و خطرناك نباشد ، بسيار عالي است . استفاده از گوشت خوك به دليل اينكه داراي چربي زيادي است ، توصيه نمي‌شود . گوشت را حتما ً بصورت پخته در اختيار سگ قرار بدهيد .
نمك :
استفاده زياد از نمك در جيره غذايي سگها توصيه نمي‌شود زيرا براي سلامتي كليه‌هاي سگ ، بدليل اينكه حيوان فاقد غدد ترشح‌كننده عرق مي‌باشد ، زيان‌آور است . اصولا غذاهاي نمك‌زده و ادويه‌دار براي سگ مفيد نيست .
استخوان:
استخوان و مغز استخوان در تأمين مواد غذايي سگها ارزش ويژه‌اي دارند . علاوه بر اين استخوان براي سلامتي دندانها و لثه‌ها نيز مناسب و مفيد است و جويدن آن بدليل توليد حجم زيادي از بزاق ، براي هضم غذا سودمند است . با اين حال بایستی نكات زیر را در مورد تغذيه با استخوان رعايت كنيد :
ـ استخوان حيوانات كم‌سن داراي مقادير زيادي غضروف بوده و براي سگهاي جوان مفيد و ضروري است .
ـ قبل از تغذيه با استخوان بايد مطمئن باشيد كه استخواني كه به سگ مي‌دهيد ، باعث انسداد و ناراحتي دستگاه گوارش سگ نخواهد شد . براي مثال استخوانهاي ريز بدليل اينكه بدون جويده شدن بلعيده مي‌شوند ، مي‌توانند باعث انسداد مري شوند .
ـ استفاده مكرر و زيادي از استخوان باعث يبوست مي‌شود .
سبزيجات :
استفاده از سبزيجات بدليل داشتن ويتامينها و مواد معدني در تركيب جيره غذايي سودمند است . براي مثال اسفناج بدليل داشتن مواد آهني قابل توجه در تقويت سيستم خونساز بدن ، مفيد است .
آب :
آب آشاميدني بايد پاكيزه و عاري از مواد آلوده باشد . ظرف آبخوري سگها را حداقل يكبار در روز شسته و پر از آب كنيد . آب بدن اين حيوان به طرق مختلف مانند ادرار ، مدفوع و له‌له زدن دفع مي‌شود . بنابراين بايد سعي كنيد آب تازه هميشه در اختيار حيوان باشد (به خصوص در فصل گرما) . ظرف آبخوري سگها بايد ارتفاع مناسبي از سطح زمين داشته باشد تا موشها نتوانند به آن دست يابند زيرا آنها می توانند بيماريهاي خطرناكي مانند لپتوسپيروز را به سگ منتقل کنند
روغن (چربيها) :
استفاده از روغنها مانند روغنهاي مايع بدليل داشتن مقادير زيادي اسيدهاي چرب ضروري در جيره غذايي سگها الزامي است . كمبود اين اسيدهاي چرب باعث بروز اختلالاتي در سيستم عصبي و شنوايي سگها خواهد شد و برعكس استفاده از آنها باعث شادابي و سلامتي پوست گشته و موجب خوش‌طعم شدن غذا نيز مي‌شود . استفاده از روغن ذرت و يا روغن زيتون به مقدار 2 تا 3 قاشق چايخوري توصيه مي‌شود .
براي تغذيه سگهاي بالغ 2 وعده غذايي در روز كفايت مي‌كند . ولي در مورد توله‌هاي جوان بايد تعداد وعده‌هاي بيشتري را در نظر بگيريد . توله‌ها نسبت به سگهاي بالغ به غذاهاي انرژي‌دار ، اسيدهاي آمينه و اسيدهاي چرب ضروري بيشتري نيازمند هستند . بنابراين در بررسي كيفيت و كميت غذايي آنها ، بخصوص بعد از سن، 5 هفتگي كه از شير گرفته مي‌شوند ، وسواس بيشتري به خرج دهيد . استفاده از شير ، تخم‌مرغ و گوشت در اين راستا قابل توصيه است ؛ ولي هرگز تخم‌مرغ را بصورت خام به حيوان ندهيد ، زيرا اينكار باعث ایجاد مشکل در جذب ويتامين B1 خواهد شد .
در اين سنين كه توله‌ها رشد سريعي دارند ، استفاده زياد از غذاهايي با فيبر بالا توصيه نمي‌شود . بعد از اينكه سگها به سن بلوغ رسيدند ، بتدريج مقدار غذاي مصرفي آنها كاهش مي‌يابد و بهمين دليل بايد تعداد وعده‌هاي غذايي را به 2 بار در روز كاهش دهيد . با اين حال توجه به شرايط محيطي ، جثه ، نژاد و ميزان فعاليت آنها در اين راستا الزامي است . براي مثال جيره يك سگ آپارتماني با جيره يك سگ كار ، يا سگي كه در هواي سرد بيرون از منزل نگهداري مي‌شود ، مطمئنا ً متفاوت است .
در مورد سگهاي آبستن و سگهايي كه جفتگيري خواهند داشت نیز بايستی قبل از جفتگيري ، كميت و كيفيت غذا را افزايش دهيد (مثلا با استفاده از مكمل‌هاي پروتئينه و ویتامینه) و بعد از اين مدت بايد جيره را به حالت اوليه برگردانيد و دوباره از هفته 3 و 4 آبستني كه وزن سگ شروع به زياد شدن مي‌كند ، بتدريج مقدار غذا را زياد كرده و كيفيت آن را نيز بالا ببريد . استفاده از مكمل‌هاي ويتامين بخصوص ويتامين D و مقادير كافي كلسيم و فسفر ، در طي آبستني بسيار مفيد است . بعد از زايمان و در طي 3 هفته اول بعد از بدنيا آمدن توله ، جيره غذايي مادر را به 2 الي 3 برابر مقدار عادي افزايش دهيد .
در ادامه به بررس
ی ارزش های عذایی می پردازیم:
ارزش غذایی پروتئین:
بافت های حیوان حاوی مقادیرنسبتا زیادی ازپروتئین می باشد لذا سگ جهت زنده ماندن ورشد به پروتئین مناسب نیازدارد. درغیراینصورت حیوان لاغرو ضعیف با موهای ژولیده. شکننده وتیره وتارخواهد بود و اغلب دچارریزش مو می باشد. توانایی سگها جهت هضم پروتئین متفاوت می باشد. اگرچه سگها 95-90% پروتئین گوشت تازه وضمائم غذایی را جذب می کنند اما تنها 80- 60% پروتئین گیاهی برای آنها قابل هضم است. زیادی پروتئین گیاهی باعث دل درد یا اسهال می گردد. لذا هرگزسعی نکنید بطورناگهانی جیره غذایی حیوان را به غذاهای گیاهی تغییردهید. با توجه به اینکه مقدارگوشت مصرفی درتهیه غذای سگ یکسان نیست نمی توان مقدار گوشت مورد احتیاج برای مصرف سگهای دارای وزنهای مختلف رامعین ومشخص کرد ولی با توجه به جثه حیوان سگهایی که وزن آنها کمتراز10 کیلوگرم باشد حداقل روزانه 200 تا 300گرم گوشت درغذا آنها ضروری است. برای سگهایی که وزن آنها بالاتراز 10 کیلوگرم باشد مصرف 500 گرم گوشت درتغذیه آنها ضروری است.
ارزش غذایی چربی:
چربی ها درجیره غذایی به شکل واحدهای ساختمانی اسیدهای چرب وجود دارند که تعدادی ازآنها برای سگها ضروری می باشند. کمبود اسیدهای چرب باعث خارش وخشکی پوست. زبرشدن موها وتولید شوره می گردد. عفونت گوش. کری واختلالات عصبی مثل اضطراب. ترس وعصبانی بودن ازعوارض دیگرکمبود چربی می باشند. گذشته ازآن که چربی ها جهت فرایندهای متابولیک بدن ضروری می باشند بعنوان منبع انرژی نیزبرای سگها مطرح هستند. چربی ها 100% برای سگها قابل هضم هستند وموجب خوش طعم شدن غذای آنها نیزمی گردند. ازاینرو مصرف روغن زیتون که درحقیقت یک منبع بسیارخوب ازویتامین ها است درغذای سگ توصیه می شود.
ارزش غذایی کربوهیدراتها:
کربوهیدراتها شامل مواد قندی ونشاسته می باشند. سگها می توانند مقدارزیادی ازانرژی موردنیازخود را ازکربوهیدراتهای موجود دربرخی غذاها تامین نمایند. مقادیرزیادی کربوهیدرات درگندم . جو. ذرت. سیب زمینی. برنج وهویج پخته وجود دارد. نان نیزبعنوان یکی ازمنابع کربوهیدرات قابل توجه می باشد. سگها براحتی مواد قندی مثل شکر. نشاسته. گلوکز. ساکاروز ولاکتوز را هضم می کنند. اما هضم قندشیر(لاکتوز) برای برخی ازآنها امکان پذیرنیست لذا دادن مقدارزیادی شیربه این سگها موجب اسهال می گردد. متاسفانه به غلط شایع گردیده است که دادن شیرینی به سگ موجب کوری آن می گردد لذا این امرقویا تکذیب می شود اما ازدادن شیرینی وقند زیاد به سگ بخصوص سگهای پیرو حیوانات دیابتی خودداری کنید.
ارزش غذایی ویتامین ها ومواد معدنی:
ویتامینها برای تامین سلامتی ضروری می باشند. لذا مقدارآنها درغذا باید دقیقا تنظیم شود.بهتراست درسگهایی که نیازبه ویتامین بیشتری دارند ازمکملهای ویتامینی استفاده شود. برخی ازعناصرمعدنی به مقدارزیاد وبرخی به مقدارکم موردنیازمی باشند. کلسیم وفسفردارای ارتباط نزدیکی با هم هستند وازاهمیت بسیاری درجیره غذایی برخوردارند زیرا درشکل گیری ورشد دندانها واستخوان ها نقش بسزایی دارند. این عناصرباید به مقدارمناسب مورد استفاده قرارگیرند. زیرا به هم خوردن نسبت کلسیم وفسفروافزایش فسفرخون می تواند موجب بدشکلی استخوانها وبیماری ریکتزگردد. درصورتیکه بصورت هفتگی یک قلم گوسفند ویا گاو دراختیارحیوان قراردهید نیازآنها به مواد معدنی تامین می شود.
فیبر:
مصرف فیبربرای سگها بسیارمفید می باشد. حدود 5% ازکل جیره غذایی سگ باید ازفیبرباشد. این گونه فرآورده های حاوی فیبرا می توان درغلاتی نظیر سبوس گندم. جو. برنج. ذرت وسبزیجات جستجو کرد. مزایای استفاده ازفیبرعبارتست از:
* به علت افزایش حجم . سرعت عبورمواد غذایی را افزایش می دهد ودرنهایت مانع ایجاد یبوست ونفخ می گردد.
* کمک به هضم غذا
* بعنوان افزایش دهنده حجم غذا درسگهای چاق( همانند قرص های ضدچاقی درانسان) باید10 تا 15 درصد جیره غذایی استفاده شود.
* کنترل وتسهیل جذب گلوکزپس ازهروعده غذایی درسگهای دیابتی باید 15-10 درصد جیره غذایی استفاده شود.
برگرفته شده از www.persianpetclinic.com.
